Wszystko o yerba mate – jak pić i dlaczego warto?

Kawa jest obecnie jedną z najczęściej stosowanych używek. Nie każdy jednak wie, że istnieje dla niej wiele zdecydowanie zdrowszych alternatyw – jedną z nich jest choćby yerba mate. A tle innych napojów wyróżnia się nie tylko ciekawym smakiem, ale także zawartością wielu witamin i minerałów. Czym tak właściwie jest yerba mate? Dlaczego warto ją pić? Jakie są jej właściwości? W jaki sposób powinno się ją pić? Zobacz, co koniecznie warto o niej wiedzieć!

Czym tak właściwie jest yerba mate?

Yerba mate to napar przygotowywany z liści i łodyżek ostrokrzewu paragwajskiego Ilex paraguariensis – yerba mate nie jest więc herbatą. Roślina ta jest wiecznie zielonym drzewem, osiągającym maksymalnie 30 centymetrów wysokości. Interesujący wydaje się fakt, że rośnie ono jedynie nad rzeką Paraguay i nie udało się jak dotychczas wyhodować jej w żadnym innym miejscu! Yerba mate uprawiana jest w kilku miejscach – Argentynie, Brazylii i Paragwaju – stąd też wyróżnia się jej kilka rodzajów, które różnią się między sobą choćby smakiem, wyglądem suszu czy sposobem przygotowania:

• yerba mate argentyńska – jest nieco delikatniejsza w smaku (jednak wyraźnie wyczuwalne są goryczkowate nuty), a susz składa się z grubiej pociętych fragmentów rośliny, dzięki czemu nie ma w nim aż tyle pyłu;
• yerba mate brazylijska – wyróżnia ją nieco słodszy i bardzo delikatny smak, który wynika z braku procesu leżakowania;
• yerba mate paragwajska – to absolutny klasyk wśród nieco bardziej zaawansowanych miłośników yerba mate – cechuje ją przede wszystkim intensywny dymny i wędzony aromat oraz intensywnie pobudzające działanie;
• yerba mate urugwajska – jest wyjątkowo drobno zmielonym suszem ze stosunkowo dużą zawartością pyłu, nie posiada za to łodyżek rośliny – yerba mate poddawana jest również dłuższemu leżakowaniu, dzięki czemu nabiera wytrawnego smaku.

Jak smakuje napar z ostrokrzewu paragwajskiego? Skąd wiedzieć, że yerba mate mi posmakuje?

Cóż smak yerba mate ma tyle samo zwolenników co przeciwników. Nie ma co ukrywać smak samej yerby, szczególnie mocno zaparzonej, przypomina nieco dym o roślinnym, wędzonym posmaku – pierwszym skojarzeniem wielu osób jest dym papierosowy oraz… susz wigilijny. Może brzmi nieco strasznie, jednak czarna kawa również ma swój specyficzny smak, prawda? Dlatego warto samodzielnie się przekonać, próbując yerba mate w herbaciarni lub kupując niewielką próbkę suszu.

Dla każdego, komu jednak nie posmakowała zwykła yerba mate, istnieje wiele alternatyw. Przede wszystkim napar można parzyć z mniejszą ilością suszu – aromat nie będzie wtedy taki intensywny. Będąc w sklepie, można poprosić też sprzedawcę o pomoc w doborze łagodniejszego naparu. Na rynku dostępnych jest również wiele smakowych suszów. Choć dla własnego zdrowia warto unikać zawartości sztucznych aromatów, wyjątkowo smaczne i zdrowe są yerba mate z dodatkiem ziół czy owoców. Najczęściej wybierane są napoje z dodatkiem mięty, werbeny, szałwii lub rumianku, a także zielonej herbaty czy przypraw korzennych. Napar można również samodzielnie przygotować, uzupełniając susz o ulubione dodatki.

Co będzie potrzebne na do parzenia yerba mate?

Do parzenia yerba mate, przyda się parę akcesoriów:

• naczynko – może to być tradycyjne, tak zwane matero (najczęściej wykonane jest z ceramiki, metalu bądź drewna palo santo), bądź tradycyjna tykwa, jednak początkującym wystarczy nawet zwykły kubek;
• bombilla  – jest rodzajem specjalnej rurki, która służy do picia naparu; najczęściej spotyka się bombille o długości 15-17 centymetrów, wykonane ze stali nierdzewnej (można kupić także bombillę z bambusa lub drewna palo santo);
• termometr – jest opcjonalnym akcesorium, które umożliwi prawidłowe przygotowanie wody do zalania suszu tak, by miała pomiędzy 70-80 stopni Celsjusza.

W jaki sposób powinno się pić yerba mate?

Parzenie yerba mate – podobnie jak parzenie zielonej herbaty w Japonii – wiąże się z całym rytuałem. Co więcej, w różnych krajach, sposób parzenia yerby może się od siebie różnić. Najprostsze parzenie yerba mate zawiera się w zaledwie kilku krokach, a oto instrukcja:

• przygotuj naczynie i wsyp do niego dowolny susz (zazwyczaj od ⅓ do ¾ naczynia), następnie przekrzyw naczynko tak, by zawartość znalazła się pod skosem;
• umieść w naczynku bombillę, tak by nie miała kontaktu z suszem;
• zaparz wodę i gdy osiągnie temperaturę między 70-80 stopni Celsjusza (można posłużyć się termomentrem lub poczekać aż w czajniku pojawi się tak zwany biały wrzątek) i wlej ją do naczynka w miejscu, gdzie znajduje się bombilla (zniweluje to ryzyko dostania się pyłu wewnątrz rurki);
• odczekaj około 3 minut i napój jest gotowy, tak przygotowany napar można wielokrotnie zalewać świeżą porcją wody (jedno naczynko wystarcza nawet na litr wody, czyli 5-6 zalań suszu!).

Jakie są właściwości napoju yerba mate i dlaczego warto ją pić?

Yerba mate posiada wiele właściwości zdrowotnych. Szczególnie ceniona jest ze względu na zawartość kofeiny, która skutecznie pobudza – pobudzenie jest jednak bardziej umysłowe: pozwala lepiej się skupić i skoncentrować, a nie, jak w przypadku kawy, jedynie fizyczne. Kolejnym atutem yerba mate jest to, że nie podrażnia ona żołądka – mogą z niej więc z niej korzystać osoby, u których stwierdzono przeciwwskazania do picia kawy. Napar skutecznie likwiduje objawy zmęczenia i znużenia, reguluje ciśnienie krwi i oczyszcza organizm z toksyn poprzez pobudzenie trawienia. Yerba mate posiada w swoim składzie mnóstwo witamin – szczególnie A, B1, B2, C, E, PP, H oraz minerałów – jest bogata w polifenole, ksantyny, a także mikro- i makroelementy, jak na przykład magnez, mangan, miedź, potas, cynk i krzem.